35 / 60
35
TARIMIN TEKNOLOJİYLE BULUŞTUĞU YER
AGRİPARK
T
oros Teknolojik Tarım Merkezi’nin kö-
keni, Özdemir Sabancı tarafından tarım
alanında faaliyet göstermek üzere 1958
yılında Adana’da kurulan Sapeksa adlı girişime
kadar uzanıyor. Başlangıçta mısır, ayçiçeği,
soya ve buğday gibi tarla bitkileri üreten kuru-
luş, 1986 yılından sonra Ar-Ge imkânlarını ge-
liştirerek çalışmalarını yüksek kaliteli tohum
geliştirme alanına yoğunlaştırmış, sera ve tarla
üretimine uygun biber, domates ve salatalık
gibi sebze tohumlarının ıslah ve dağıtımına
başlamıştı.
Ancak Özdemir Sabancı’nın 1996 yılında bir su-
ikaste kurban gitmesinin ardından Sapeksa
adeta sahipsiz kalmış ve şirketin satılmasına
karar verilmişti. Sapeksa’nın faaliyet alanı,
Toros’un üstün kaliteli tohum ve fide yetiştirici-
liğine yönelik büyüme stratejisi ile tam olarak
örtüştüğünden, firma 2004 yılında Toros Tarım
tarafından satın alındı. Ayrıca aynı yıl içerisinde
Sabancı Üniversitesi ile bir Teknik Danışmanlık
ve Teknoloji Transferi anlaşması imzalandı.
Bu gelişme, Tekfen Tarımsal Sanayi Grubu’nu
özellikle sebze tohumu ıslahında, doku kültürü
kaynaklı meyve fidancılığında ve buğday tohu-
mu üretim ve satışında en büyük özel sektör
girişimi haline getirdi. Dünya standartlarında
üretim olanaklarına sahip olan Agripark tesis-
leri, Toros’un yıllardan beri Türk tarımının
daha verimli ve çağdaş yöntemlere kavuşturul-
ması yönünde sürdürdüğü çabaların eksik hal-
kalarından birini tamamlıyordu. Çünkü tarım-
da modern yöntemler kullanmak kadar,
kullanılan tohum ve fidelerin hastalıklardan
arındırılmış, kaliteli ve verimli olması da önem
taşıyordu.
DOKU KÜLTÜRÜ YÖNTEMİ
NEDİR?
Üstün nitelikli ve hastalıklardan
ari fidan ve tohumluk üretimi için
kullanılan doku kültürü yöntemi,
“aseptik (mikropsuz) ve yapay
besin ortamında hücre, doku veya
organ gibi bitki kısımlarından yeni
doku, bitki veya bitkisel ürünlerin
üretilmesi” olarak tanımlanıyor.
Klasik üretim yöntemlerine göre
daha pahalı olmasına rağmen bu
yöntem genetiksel olarak çok daha
homojen ve sağlıklı ürünler elde
edilmesini sağlıyor. Üstelik bu yöntem
verimlilik açısından da geleneksel fide
yetiştiriciliğine göre önemli avantajlar
sağlıyor. Örneğin bir “explant”tan
(ilk giriş materyali olarak kullanılan
bitkicik) klasik çoğaltma teknikleriyle
sadece 4-5 bitki elde edilebilirken,
doku kültürüyle en az 1.000 bitki
üretilebiliyor.
Doku kültürü yöntemi, çoğaltılması
zor olan türlerin üretimi, yeni çeşit
geliştirilmesi, mevcut çeşitlerde
varyabilite oluşturulması ve
kaybolmakta olan türlerin korunması
gibi amaçlarla tüm dünyada rutin
olarak kullanılıyor.