30 / 44
30
E
rhan Öner, eski haritalara tutkuyla
yaklaşan bir koleksiyoner. Öner’in ko-
leksiyonunda, 30 yıl içinde sabırla
toplanmış 2 bine yakın harita bulunuyor. 15.
yüzyıldan 20. yüzyıla uzanan bir zaman dili-
mi içinde yayımlanmış tüm bu haritaların
tek ortak noktası, tarihi Türkiye coğrafyasını
konu alması.
Erhan Öner, ilk haritasını 1985 yılında, çalış-
ma odasına dekoratif bir unsur katmak için
satın almış. Ancak İngiliz kartograf John
Tallis’in Anadolu haritası onda yeni bir me-
rak uyandırmış. Yavaş yavaş başka Anadolu
haritaları da toplamaya başlayan Öner’in ko-
nuya ilgisi arttıkça, bu alandaki bilgi ve biri-
kimi de artmış. “O günlerde kafamda bir ko-
leksiyona sahip olma düşüncesi pek yoktu.
Sadece beğendiğim, hoşuma giden haritaları
alıyordum” diyen Öner, bir süre sonra kendi-
ni nadir haritaların peşine düştüğü tutkulu
bir serüven içinde bulmuş. Şimdi artık Erhan
Öner, İstanbul’da da Londra’da da sahafların
yakından tanıdığı bir isim.
Erhan Öner, merak, tutku ve sabırla 30 yılı
aşkın bir süre içinde oluşturduğu harita ko-
leksiyonunu, bundan iki yıl önce bir kaynak
kitap/katalog olarak yayımlamaya karar ver-
miş. Büyük bir titizlik ve ayrıntılı bir çalışma
gerektiren proje için, konularında uzman ki-
şilerin yer aldığı bir ekip oluşturulmuş. Kita-
bın editörlüğünü, tarihçi Yard. Doç. Dr. Fat-
ma Türe üstlenmiş. Haritaların fotoğraflarını
röprodüksiyon alanında uzmanlaşmış bir
fotoğrafçı olan Hadiye Cangökçe çekerken,
kitabın tasarımını İngiliz kitap tasarımcısı
Clive Crook yapmış. Kitabın başlık ve metin-
lerinde, 19. yüzyıl kartograflarının kullandı-
ğı harflerden esinlenilerek yaratılmış Surve-
yor adlı bir tipografi kullanılmış.
Tarihi belgelerin tadını yansıtan özel bir
kâğıda (Garda Pat Kiara) Mas Matbaası’nda
basılan ve Eren Kitap tarafından yayımlanan
4 ciltlik eser 1.934 sayfadan oluşuyor. Kitap-
ta 15. ve 20. yüzyıllar arasında yayımlanmış
1.500 kadar haritanın fotoğraf ve bilgilerine
yer veriliyor. Abraham Ortelius, Gerardus
Mercator, Jodocus Hondius, Homann Heirs,
Frères Lotter, Visscher Family, Sanson Fa-
mily, John Speed ve Frederick de Wit gibi
dünyanın ünlü haritacılarının yaptığı Türki-
ye haritalarının eksiksiz yer aldığı kitabın bir
başka özelliği de, sadece Batılı haritacıların
hazırladığı haritalarla sınırlı olmaması. Ki-
tapta, İbrahim Müteferrika tarafından basıl-
mış
Cihannüma
adlı coğrafya-atlas kitabı da-
hil olmak üzere, örneklerine ancak müze ve
kütüphanelerde rastlanabilecek bazı el yapı-
mı yazma haritalar da bulunuyor. Ayrıca Os-
manlı İmparatorluğu’nun son dönemi ile
Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk dönemine ait at-
las, cep atlası, harita kitabı ve askeri, idari,
coğrafi haritalara da yer vermesi, kitabın de-
ğerini bir kat daha artırıyor.
Erhan Öner, daha yayımlandığı ilk günden
itibaren büyük ilgi uyandıran kitabının, hari-
talar hakkında bilgi edinmek isteyen hevesli
harita toplayıcıları için kaynak eksikliğini gi-
deren bir başvuru kitabı olmasını temenni
ettiğini söylüyor.
Biz de bu muhteşem kitabı için Erhan Öner’i
kutluyor ve çok önemli bir kaynak eseri lite-
ratüre kazandırdığı için kendisine teşekkür
ediyoruz.
DÖNEMLER VE HARİTACILAR
FARKLI, KONUAYNI
Erhan Öner’in koleksiyonu, Batılı
haritacıların yanı sıra Türk
kartografların yaptığı haritaları da
kapsıyor. Ancak hepsinin ortak
noktası Türkiye coğrafyasını konu
alması.
Üstte, Georg Braun & Frans
Hogenberg’in İstanbul haritası (1572).
Sağda, Çanakkale Boğazı’nın girişini
gösteren bir deniz haritası (1764).
En sağda, Osman Mükerrem B.
İsmail’in Türkiye Cumhuriyeti haritası
(1926).
İÇİMİZDEN BİRİ